Quelle: De Morgen

Vluchtelingen zijn geen probleem, ze zijn een symptoom van een globaal onevenwicht

MAARTEN RABAEY

De Belgische regering houdt vandaag spoedoverleg om vrije bedden te vinden voor het toenemende aantal kandidaat-asielzoekers. Om een crisis te vermijden wordt vandaag besproken of leegstaande legerkazernes heringericht kunnen worden als open centra. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) verdient lof voor zijn daadkracht. Fransen en Britten kunnen ervan leren. Zij slagen er maar niet in om het vluchtelingendrama in Calais menswaardig op te lossen. Hun ministers van Binnenlandse zaken, Theresa May en Bernard Cazeneuve, verengden gisteren in een gezamenlijk opiniestuk de vluchtelingenproblematiek tot een probleem van economische migratie, waar je best een groot hek rond plaatst. „Onze straten zijn niet met goud geplaveid“, klinkt het schouderophalend.

Beiden maken een fundamentele denkfout. Er zijn volgens de VN wereldwijd 60 miljoen echte vluchtelingen, het grootste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog. Een meerderheid van de tienduizenden mensen die vandaag vanop de Middellandse Zee voet aan wal zetten in Italië of Griekenland komt uit conflictgebieden of dictaturen. Ze ontvluchtten de sectaire burgeroorlogen van Syrië, Afghanistan, Irak of Libië. Ook hun veronderstelling dat vooral Afrikanen financiële gelukzoekers zijn is op zijn minst kortzichtig te noemen. In Somalië woedt een burgeroorlog. In Soedan worden minderheden uitgeroeid door een oorlogsmisdadiger die gezocht wordt door het Internationaal Strafhof. Eritrea ontpopt zich in ijltempo tot een Noord-Korea van het zwarte continent, waar iedereen vlucht voor een ‚levenslange legerdienst‘. Andere Afrikaanse landen vervolgen politieke dissidenten en journalisten (Burundi, Congo, Rwanda) of holebi’s (Oeganda).

De ‚langetermijnvisie‘ van May en Cazeneuve dat wij als Europeanen in Afrika „met ontwikkelingshulp moeten zorgen dat mensen daar willen blijven“ is het oude verhaal van ‚zilverpapier voor de kolonies‘. In Afrika is in de eerste plaats nood aan democratie, goed bestuur en open samenlevingen. Een EU met onder zijn leden veel ex-kolonisatoren kan vandaag door zijn historische relaties véél meer hefbomen aanwenden om er rechtsstaten uit te bouwen.

Het begint met de vraag voor welke autocratische leiders we de rode loper uitrolden (of rollen) en waarom. Niet zelden zullen we zien dat grondstoffencontracten voor onze welvaart ten koste zijn gegaan van Afrikaanse, Arabische of Aziatische mensenrechten omdat we de ogen sloten voor de corruptie van de leiders of tussenhandelaren, loonslavernij of omdat wij de wapens verkochten waarmee een minderheid werd onderdrukt.

Vluchtelingen zijn geen probleem, ze zijn een symptoom van een globaal onevenwicht waarvan ook wij een zwaartepunt zijn.